Wieczorna uroczystość z okazji 32. wmurowania Kamieni Pamięci

Wykład dr Joachima Käppnera

1941 – Atak na cały świat

Po tym, jak Elke Wagner i Ingrid Sontag przedstawiły, z towarzyszeniem przeźroczy i muzyką Anji Günther najbliższe, mające się odbyć 28 listopada wmurowanie kamieni, swój wykład wygłosił Joachim Käppner. Wyjaśnił w nim zarówno zakres jak i następstwa niemieckiego „ataku na cały świat” w 1941 r. Posłużyły mu do tego 3 przykładowe biografie.

Jurka Rotenberga, mającego wtedy 13 lat, Berthold Beitz zaopatrzył w przepustkę pracownika niezbędnego przy produkcji olejków eterycznych . Działo się to w okupowanej przez Niemców Polsce. I pozwoliło Jurkowi uniknąć nazistowskiej maszyny śmierci.

Boris Dorfman, również żydowskiego pochodzenia , dorastał na terenach ówcześnie rumuńskiej Besarabii, która po zawarciu paktu Hitler-Stalin (Ribbentrop-Mołotow) znalazła się pod panowaniem sowieckim. Rodzice zostali deportowani w 1940 roku jako wrogowie Związku Radzieckiego. Sam Borys walczył w szeregach Armii Czerwonej przeciwko Niemcom i ich rumuńskim sojusznikom. W 1947 osiadł we Lwowie i starał się tam odtworzyć życie żydowskiej wspólnoty, które zostało unicestwione najpóźniej po niemieckiej inwazji w 1941 roku.

Generał Johannes Blaskowitz zajmował wysoką pozycję w armii w czasie ataku na Polskę i w swoich raportach dystansował się od okrucieństw dokonywanych przez jednostki SS i Wehrmacht. Jego zaniepokojenie „nadmierną brutalizacją i zepsuciem moralnym” żołnierzy zostało o tyle zauważone, że przeniesiono go na front zachodni. Jako jedyny z kręgów wojskowych zdystansował się od wojny na wyniszczenie, która uniemożliwiała późniejsze zawarcie pokoju.

Po wykładzie wywiązała się ożywiona dyskusja. Całość zakończyła Anja Günther wzruszającą pieśnią w języku jidysz poetki z Czerniowic.