31. wmurowanie Kamieni Pamięci 27 czerwca 2022
Wmurowano 15 Kamieni Pamięci. 5 z nich upamiętnia osoby z grupy, która dopiero w 2020 roku została uznana za ofiary reżimu nazistowskiego. Ludzie biedni, bezdomni, narkomani, prostytutki, bezrobotni, drobni przestępcy – byli prześladowani w czasach hitlerowskiej dyktatury jako „aspołeczni”. Skazani za drobne przestępstwa byli traktowani jak kryminaliści i określani, razem z innymi przestępcami, mianem „przestępców zawodowych“. Jako „wyobcowani ze społeczności” krzywdzili rzekomo „zdrowe ciało narodu” swoim stylem życia. Uważani byli równocześnie za dziedzicznie obciążonych. Wielu trafiło do obozów koncentracyjnych, gdzie większość z nich zginęła.
Przez dziesięciolecia krzywdy wyrządzone tym ludziom pozostawały niezauważone. Nie uznawano także ich prawa do rekompensaty.
Ponieważ ten temat jest szerzej bardzo słabo znany, wmurowanie poprzedzone zostało obszernym programem towarzyszącym.
25 maja we foyer würzburgskiego ratusza przed licznie zgromadzoną publicznością została otwarta poświęcona temu tematowi wystawa. Jej trzonem była wystawa przygotowana przez Federalną Grupę Roboczą ds. Bezdomności, uzupełniona panelami przygotowanymi przez Stolpersteine Würzburg. Panele poszerzały temat o odniesienia regionale i biografie ofiar pochodzących z Würzburga. Wystawa była licznie odwiedzana przez szkolne wycieczki (15 grup), przez uczniów w różnym wieku oraz z różnych typów szkół. Bardzo udana okazała sie współpraca z ośrodkiem szkolenia młodzieży z okręgu Dolna Frankonia, który zapewnił kilku przewodników. W trakcie oprowadzań, poprzez włączenie przedstawicieli instytucji aktualnie pracujących z ludźmi z marginesu, podjęto próbę stworzenia odniesienia do teraźniejszości.
3 czerwca prof. dr hab. Frank Nonnenmacher, będący założycielem Inicjatywy na rzecz przyznania grupie Wykluczonych statusu ofiar, wygłosił w głównej sali ratusza wykład referujący mozolną drogę wdrażania tej decyzji przez Bundestag.
Ważną rolę odegrał fakt splecenia tego tematu z historią jego rodziny. A wszystko zostało opowiedziane w pasjonującej biograficzno-historyczno-politycznej narracji. Frank Nonnenmacher przeczytał fragmenty biografii swojego wuja, prześladowanego przez nazistów jako „aspołeczny” i zawodowy przestępca”. Pozwoliło to ukazać los całej grupy na zindywidualizowanym przykładzie konkretnego człowieka i tym samym spersonalizować go słuchaczom.
Osobiste zaangażowanie było także punktem wyjścia dla teatru narracyjnego Haralda Hahna: „Monolog z moim „aspołecznym” dziadkiem – więźniem Buchenwaldu”. Twórca teatralny i pedagog Harald Hahn, który przez długi czas niewiele wiedział o historii swojej rodziny, spróbował swoich sił w sztuce, chcąc zbliżyć się do tego rodzinnego sekretu. I pokazać dzięki temu, co wyrządzają przenoszone w rodzinach przez pokolenia wina, wstyd i milczenie. Jak klasa i pochodzenie wciąż kształtują nasze społeczeństwo dzisiaj i jak wpływa to na wartość naszego życia. Wszystkie przedstawienia, czy to przed uczniami w sali ratusza, czy w więzieniu lub kościele augustianów kończyły się ożywioną dyskusją z publicznością.
Więcej informacji można znaleźć w ulotkach: „Faltblatt “Asoziale” und “Berufsverbrecher” im Nationalsozialismus
